Denizaltı kabloları bu yılın başlarında, Yemen'deki İran destekli Husilerin İsrail, ABD ve İngiltere gemilerine yönelik saldırıları sırasında Kızıldeniz'deki 15 kritik denizaltı kablosundan dördünün kesilmesinin ardından manşetlere taşındı.
Bunun sonucunda kamuoyunda denizaltı kablolarına ilişkin farkındalık arttı ve bu kablo ağları ABD ile Çin arasındaki jeopolitik çekişmelerin kızıştığı bir dönemde uluslararası ilişkilerde yeni bir gerilim kaynağı haline geldi.
NEDEN ÖNEMLİ?
Denizaltı kabloları küresel internetin omurgasını oluşturuyor ve dünyanın kıtalararası veri trafiğinin yüzde 99'unu taşıyor. Akamai Labs'ın baş teknoloji sorumlusu Andy Champagne, CNBC'ye e-posta yoluyla yaptığı açıklamada, "Başka bir kıtadaki birine e-posta gönderdiyseniz, mesajlaştıysanız ya da görüntülü sohbet ettiyseniz, muhtemelen hiç düşünmeden bir denizaltı kablosu kullanmışsınızdır" dedi.
Champagne, "Karada fiber optik kablolardan oluşan karmaşık bir fiziksel ağ ile birbirimize bağlıyken, okyanuslara daldığımızda topoloji daha zorlu hale geliyor" diye ekledi ve şöyle devam etti:
"Denizaltı kablolarını kurmak gerçekten karmaşık. Ve bir denizaltı kablosunda sorun olduğunda, onu onarmak hayati bir hale geliyor"
ABD'Lİ TEKNOLOJİ DEVLERİ KENDİ KABLOLARINI DÖŞÜYOR
Denizaltı kabloları geleneksel olarak telekom taşıyıcılarına aitti ve onlar tarafından işletiliyordu. Son zamanlarda Meta, Google, Microsoft ve Amazon gibi ABD'li teknoloji devleri kendi kablolarını döşemek için önemli miktarlarda yatırım yaptılar.
2021 yılında Meta ve Google, ABD'nin Batı Kıyıları'nı Singapur ve Endonezya'ya bağlayan iki büyük denizaltı kablosu döşemeyi planladıklarını duyurdu. Echo ve Bifrost, trans-Pasifik kablolarının bölgeler arasındaki veri kapasitesini yüzde 70 oranında artırması ve internet güvenilirliğini iyileştirmesi bekleniyor.
Meta her iki kabloya da yatırım yaparken, Google sadece Echo'yu destekliyor. Meta daha önce Afrika'ya daha iyi internet erişimi sağlamak için 37 bin kilometre uzunluğunda bir denizaltı kablosu inşa etmeyi planladığını duyururken, Google da Afrika'yı Avrupa'ya bağlamayı amaçlayan Equiano adlı bir denizaltı kablosu üzerinde çalışıyor.
ÇİN GEMİLERİ KABLOLARI HEDEF ALABİLİR
Wall Street Journal'ın Mayıs ayında Dışişleri Bakanlığı'ndaki ismi açıklanmayan kaynaklara dayandırdığı haberine göre ABD'li yetkililer Google ve Meta gibi teknoloji firmalarını Pasifik bölgesindeki denizaltı kablolarının Çin tamir gemilerinin casusluğuna açık olabileceği konusunda özel olarak uyardı.
WSJ'ye göre, uluslararası kabloların onarımına yardımcı olan devlet kontrolündeki bir Çin şirketi olan S.B. Submarine Systems, gemilerinin konumlarını radyo ve uydu izleme sistemlerinden gizliyor gibi görünüyor.
ÇİN İLE İLGİLİ ŞÜPHELER VAR
Bu arada Estonya, Çin'in iki denizaltı kablosunu kestiğinden şüphelendiği bir Çin gemisiyle ilgili soruşturmada ülkeye yardım etmesi için altı ay önce yaptığı talebe henüz yanıt vermediğini söyledi. Çin Dışişleri Bakanlığı o tarihten bu yana soruşturma konusunda Estonya ile işbirliği yapmaya hazır olduğunu açıkladı.
Bu gelişmeler, su altı kablolarının ulusal güvenlik konularında nasıl bir ihtilaf kaynağı haline geldiğinin altını çiziyor. Bu ağların gönderdiği veriler, diplomatik misyonların koordinasyonu, güvenlik operasyonları ve istihbarat toplama dahil olmak üzere yüksek riskli iletişimleri içerebilir.
ABD ENDİŞELİ
ABD hükümetinin endişeleri yeni değil ve geniş çapta belgelenmiş durumda.
2023 yılının Mart ayında Reuters tarafından yayınlanan bir raporda, Team Telecom adlı kurumlar arası bir komitenin, Çin casusluğuna ilişkin korkular nedeniyle herhangi bir denizaltı kablosunun ABD topraklarını Çin anakarasına veya Hong Kong'a doğrudan bağlamasını önlemek için çalıştığı belirtilmişti.
Birçok uluslararası denizaltı kablo projesinin, veri güvenliği ve Pekin'in genişleyen jeopolitik etkisi konusundaki endişeler nedeniyle bugün Çin'i uzak tuttuğu görülüyor. Çin, ABD'ninkine rakip olacak kendi sualtı kablo altyapısını oluşturmak için yüz milyonlarca dolar yatırım yaptı.
