ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 6 Ocak’ta İstanbul’da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’la görüştükten sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la bir araya geldi.
MİT Başkanı İbrahim Kalın, Hakan Fidan ve ABD Ankara Büyükelçisi Jeffry Flake’in de katıldığı bu toplantıda, Türkiye’nin ABD’den almayı beklediği F-16’lar ve İsveç’in NATO üyeliğinin yanı sıra İsrail’in Gazze’ye sürdürdüğü bombardıman gibi kilit konular masaya yatırıldı.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller’ın yaptığı açıklamaya göre “Blinken ve Cumhurbaşkanı Erdoğan Gazze’deki çatışma hakkında görüştü.”
Açıklamaya göre “Bakan Blinken ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ayrıca Ukrayna’nın egemenliği ve toprak bütünlüğünün savunulması, İsveç’in NATO’ya katılımının tamamlanması ve ABD ile Türkiye arasındaki ticaret ve yatırımın güçlendirilmesi dâhil olmak üzere Avrupa’nın güvenlik önceliklerini de ele aldılar.”
Blinken, Türkiye ziyaretinin ardından Yunanistan’a geçecek ve Başbakan Kiryakos Miçotakis ile Dışişleri Bakanı Giorgos Gerapetritis ile görüşmeler gerçekleştirecek. Ardından, Orta Doğu’daki temaslarına devam ederek Ürdün, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, İsrail, Batı Şeria ve Mısır’da görüşmelerde bulunacak.
Blinken yoğun gündemle İstanbul’da
Blinken’in ziyareti İran’daki patlama ve Lübnan’daki suikast haberlerinin ve Kızıldeniz’de İran destekli Husilerin ticari gemilere yönelik saldırılarının yarattığı gerilimin gölgesinde gerçekleştiriliyor. ABD Dışişleri Bakanı’nın Türkiye’ye 3. Ziyareti olacak. İlk olarak depremlerin ardından Türkiye’yi ziyaret eden Blinken İsrail-Hamas savaşının ardından ilk kez 5 Kasım’da Ankara’da temaslarda bulunmuştu.
Blinken’in ziyaretinin bir diğer önemli noktası da Türkiye parlamentosu 16 Ocak’ta, ABD Kongresi ise 9 Ocak’ta yeni yasama dönemine başlayacak olması.
İki ülke arasında masadaki en sıcak konu İsveç’in NATO üyelik süreci ve Ankara’nın ABD’den almak için Kongre onayı beklediği 40 F-16 ve modernizasyon satışı süreci.
Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine verdiği veto, ABD ile ilişkilerde özellikle F-16 satışı ile ilgili bir gündem maddesine dönüşmüş durumda.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha önce ABD Başkanı Joe Biden ile yaptığı görüşmeyi hatırlatarak, “Siz İsveç’in NATO üyeliğini Meclis’ten geçirin, ben de F-16’yı Kongre’den geçireyim” dediğini açıklamıştı.
“İsveç’in NATO üyeliği Mecliste”
Ankara ABD yönetiminin Kongre’ye bildirimde bulunmasını, ABD ise İsveç’in üyeliğinin meclisten geçip kabul edilmesini bekliyor.
Macaristan dışında tüm NATO üyeleri üyeliğe onay verdi. Türkiye’nin onaylaması halinde Macaristan da onay vereceğini açıklamıştı.
Üyelik protokolü için TBMM Dışişleri Komisyonu önce görüşmeleri ertelemiş, ardından Aralık ayında onay vererek protokolü Genel Kurul’a göndermişti.
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Blinken ile yaptığı görüşmede, Ankara’nın F-16 alım sürecinin sona ermesi dileğini iletti ve İsveç’in NATO üyelik sürecinin ise Türk Meclisi tarafından kararlaştırılacağını vurguladı.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre de iki bakan “NATO Müttefikleri olarak ortak öncelikleri de ele aldılar ve Bakan Blinken, İsveç’in NATO’ya katılımının onaylanması için son adımların tamamlanmasının ve yaptırımlar ile ihracat kontrolünden kaçınma konularının ele alınmasının önemini vurguladı.”
Dışişleri kaynaklarına göre iki bakan ayrıca Gazze’deki Hamas-İsrail çatışmasını değerlendirdi. Fidan, İsrail’in artan saldırganlığının bölgesel bir tehdit olduğunu belirtirken, Gazze’ye derhal ateşkes ilan edilmesi ve insani yardımların kesintisiz ulaştırılması çağrısında bulundu.
Karadeniz’deki gerilimin Türkiye tarafından istenmediğini belirten Fidan, Rusya ve Ukrayna’da üretilen gıda ürünlerinin güvenli biçimde dünya pazarlarına ulaştırılması için Türkiye’nin çabalarına dikkat çekti. Görüşmede ayrıca, Azerbaycan-Ermenistan arasındaki görüşmeler ile Suriye ve Irak gibi bölgesel konular da ele alındı.
