UTTS’nin ana amaçlarından birisi taşıt plakalarının sisteme elle işlenmesinden kaynaklanan usulsüz fatura uygulamasına engel olmak olarak öne çıkarken yeni sistem ile yıllık yaklaşık 15 milyar Türk Lirası’nı bulan vergi kaybının da önlenmesi amaçlanıyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı'nın, akaryakıt sektöründe usulsüz fatura uygulamalarının ve vergi kayıplarının önüne geçmek amacıyla hayata geçireceği Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi'ne (UTTS) geçişle ilgili takvim ilerliyor. Akaryakıt istasyonlarında plaka bilgilerinin elle girilmesi yerine sisteme otomatik aktarılmasını sağlayacak sistemin kurulum ve işletme görevi Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü'ne verilmişti.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü projenin devreye alınması sürecinde sektör paydaşlarıyla düzenli şekilde toplantılar gerçekleştiriyor.
Son olarak 15 Mayıs 2024 Çarşamba günü Petrol Sanayi ve Emobilite Derneği (PETDER) ile Akaryakıt Ana Dağıtım Şirketleri Derneği'ne (ADER) üye akaryakıt dağıtım şirketlerinin temsilcileri, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü yetkilileriyle bir araya geldi. Toplantıda; sistemin işleyişi, akaryakıt dağıtım şirketlerine düşen görev ve sorumlulukların yanı sıra sisteme geçiş takvimi ele alındı.
Türkiye'de halihazırda trafiğe kayıtlı 29 milyon taşıt bulunuyor. Bunların yaklaşık 8 milyonu kiralama, işletmeye kaydetme ya da işte kullanma yoluyla akaryakıt harcamalarını gider göstererek vergi indirimi elde eden vergi mükelleflerine hizmet veriyor.
5 Ekim 2023 tarihli UTTS Tebliği ile söz konusu taşıt gruplarına UTTS'ye dahil olma zorunluluğu getirilmişti. Tebliğe göre 1 Ocak 2025'ten itibaren söz konusu taşıtların akaryakıt alımlarında UTTS kapsamında düzenlenmeyen akaryakıt satış belgeleri, vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılacak ve vergi beyanlarında gider olarak gösterilemeyecek.
Taşıt Tanıma Birimi cihazları 2024 sonuna kadar takılacak
Gelir İdaresi Başkanlığı'nca yayınlanan ‘Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Uygulama Genel Tebliği'ne göre kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlara 31 Aralık 2024 tarihine kadar Taşıt Tanıma Birimi (TTB) takılması zorunluluğu getirilmişti. Akaryakıt istasyonu işleten mükelleflerin ise 31 Aralık 2024 tarihine kadar akaryakıt istasyonlarında en az bir pompa ünitesinin tabanca aparatlarına Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO) cihazı taktırmaları zorunlu.
Usulsüz fatura uygulaması son bulacak
Araçların yakıt depo girişine takılacak TTB cihazında dijital olarak saklanan plaka bilgisi akaryakıt alımı esnasında yakıt pompa tabancasına takılı TTO cihazı tarafından otomatik olarak okunacak. Ardından bu bilgiler güvenlikli haberleşme yoluyla ‘Yeni Nesil Pompa Ödeme Kaydedici Cihaz'a iletilecek. Bu sayede plaka bilgileri akaryakıt giderlerinin beyanında kullanılan fiş ve faturalara otomatik olarak işlenecek. UTTS'nin ana amaçlarından birisi taşıt plakalarının sisteme elle işlenmesinden kaynaklanan usulsüz fatura uygulamasına engel olmak.
Yaklaşık 15 milyar TL vergi kaçağı önlenecek
Sistem uyarınca akaryakıt harcamalarını gider gösteren vergi mükellefleri taşıtlarının UTTS'ye geçmeleri zorunlu. Bu kapsama girmeyen taşıtlar gönüllü olarak UTTS'ye kayıt yaptırabilecek. Yeni sistem ile yıllık yaklaşık 15 milyar Türk Lirası'nı bulan vergi kaybının önlenmesi amaçlanıyor.
