Emekli olacak vatandaşlar 2024-2025 yılı maaş farkı nedeniyle başvurularını olabildiğince hızlandırmaya çalışıyor. 2024 yılında emekli olacakların 2025 yılında emekli olanlara göre yaklaşık yüzde 30-36 daha çok maaş alacağı belirtiliyor. Peki bu fark neye neden kaynaklanıyor? İşte detaylar...
EMEKLİ OLMAK NEDEN 2024 YILINDA DAHA AVANTAJLI?
Ekonomim'in haberine göre, fark maaş hesaplamasından değil, tamamen enflasyon ve büyüme verilerine göre belirlenen güncelleme katsayısına dayanıyor. Yani 2024’te emekli olacak vatandaşların aylıkları, 2025’te emekli olanlara oranla yüzde 30 daha fazla güncelleme katsayısı üzerinden hesaplanacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ve AK Parti Grup Başkanvekili Abdullah Güler, ağustos ayında gündeme getirilen bu konunun ardından gerekli görülürse düzenleme yapılabileceğini belirtmişti. Ancak Bakan Işıkhan, yaptığı son açıklamada bu konuya ilişkin bir düzenleme yapılmayacağı belirtti ve kamuoyunda oluşan belirsizliği ortadan kaldırdı. Bu nedenle emeklilik süreleri dolan vatandaşlar için dilekçe vermek daha avantajlı hale geldi.
MAAŞLARDA 'KATSAYI' AVANTAJI
Ekonomim'de yer alan habere göre, emekli maaşındaki en önemli unsur çalışırken SGK’ya yatırılan primlerdir. SGK’ya ödenen prime esas kazanç, yani brüt maaşınız, ileride alacağınız emekli maaşınızın belirlenmesinde etkili oluyor. Bunun yanı sıra, çalışılan toplam gün sayısı ve bu günlerin hangi dönemlere denk geldiği de emekli maaşını etkileyen bir diğer faktör olarak karşımıza çıkıyor.
Emekli maaşı hesaplamasında üç dönem (2000 öncesi, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası) göz önüne alınıyor ve her dönemde farklı aylık bağlama oranları belirlenip uygulanıyor. Böylelikle, özellikle 2000 yılı öncesinde çalışması daha fazla olan ve yüksek prim ödeyen vatandaşlar daha avantajlı oluyor. Hesaplanan emekli maaşı, dilekçenin verildiği yıla bağlı olarak güncelleme katsayısına göre yeniden belirleniyor.
EMEKLİ MAAŞ HESABI NASIL YAPILIYOR?
Üç dönem için aylık bağlama oranları:
- Önceki yılın güncelleme katsayısı
- Önceki yılın enflasyon oranı
- Önceki yıl büyümenin yüzde 30'u
- İçinde bulunulan yılın enflasyon artışları
Emekli maaşının hesaplanmasının ardından güncelleme yapıldığında emeklilik dilekçesinin verildiği yıl büyük önem taşıyor. Çünkü güncelleme katsayısı hesaplanırken bir önceki yılın enflasyonu ve büyüme oranı dikkate alınıyor. Bununla birlikte o yıl yapılan Ocak ve Temmuz artışları da önemli bir rol oynuyor. Yani dilekçe verilen yıl emekli zam oranları güncelleme katsayısından fazla ise o yıl dilekçe vermek büyük avantaj sağlıyor ve emekli maaşının daha yüksek olmasına neden oluyor.
2024 YILI NEDEN AVANTAJLI?
Çalışan vatandaşlar açısından ele alındığında 2024 yılı ile 2025 yılı arasında emekli maaşı hesaplamalarında farklılıklar yaşanıyor. Maaş hesaplama formüllerine göre bir önceki yılın enflasyon ve büyüme rakamları ele alınıyor 2024 yılında dilekçe verenlerin hesaplamalarında 2023 yılı dikkate alınıyor. Yani 2025 yılında dilekçe veren vatandaşlarda ise 2024 yılı enflasyon ve büyüme rakamları ele alınıyor. Bu durumda 2023 yılı enflasyonun 2024 yılı enflasyonundan yüksek olduğu ve büyüme farkının da bulunduğu görülüyor.
2024'TE DİLEKÇE VEREN BİR SİGORTALININ EMEKLİ MAAŞI HESAPLAMASI
Üç dönem aylık bağlama oranı:
- 2023 yılı güncelleme oranları ( 64.77+1.35/100+1)
- Yıllık enflasyon: Yüzde 64.77
- Büyüme oranın yüzde 30'u: 1.35
- Güncelleme katsayısı: 1.6612
2024 YILI ENFLASYON ARTIŞLARI
- Ocak ayı artışı: yüzde 49.25
- Temmuz ayı artışı: Yüzde 24.73
- Kümülatif artış: yüzde 86.6
Bu sigortalı bekleyip 2025 yılında dilekçe verirse hem 2024'deki maaşları kaçırmış olacak hem de yeni hesabı şöyle yapılacak:
Üç dönem aylık bağlama oranları:
- 2024 yılı güncelleme oranları
- Yıllık enflasyon : Yüzde 41.5 (OVP Tahmin)
- Yıllık büyüme: Yüzde 3.5 (OVP Tahmin)
- Güncelleme katsayısı: 1.4255 (Tahmin)
2024 ve 2025 yılları arasındaki güncelleme katsayısı farkı nedeniyle, 2025’te emekli maaşlarının daha düşük hesaplanması bekleniyor. 2024'te emekli maaşı 1.6612 katsayısı ile çarpılırken, 2025'te bu katsayı 1.4255 olarak uygulanacak.
