Emekli olacakları ilgilendiren kök ve taban aylığı kalkacak, çalışan emeklilerden yüzde 12,5'lik kesinti yapılacak iddiaları gündemdeki yerini koruyor. Emekli olduktan sonra çalışma hayatına devam eden milyonlarca emekliyi yakından ilgilendiren gelişmeyi SGK Uzmanı Emin Yılmaz, anlattı.
12 BİN 500 TL TABAN AYLIK KALKACAK MI?
Emin Yılmaz'ın öne çıkan açıklamaları şöyle;
"Yaklaşık olarak 11 milyon emekli maaşı var. Buradaki emekli maaşlarının yaklaşık olarak yüzde 40'a yakını da 12.500 liranın altında kök aylık dediğimiz sizin reelde çalışıp da kazanmış olduğunuz emekli maaşıdır.
Oradaki kök aylıklar eğer belli bir rakam olan 12 bin 500 taban aylığının altındaysa hazine tarafından tamamlanıyor artık. Burada hazine yardımının kaldırılacağıyla ilgili bir izlenim var. Eğer kaldırılırsa o zaman ne olacak, buna bakmak lazım.
Kaldırıldığı takdirde hane bazlı destekler söz konusu olacak. Orada da Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı bünyesinde sosyal yardım niteliği
şeklinde aradaki 12.500 lira hazine üzerinden verilen rakamları yine bakanlık bünyesinde gelir testine girerek gıda yol yakıt ulaşım şeklinde destekler vasıtasıyla yine tamamlanacak. Çoğu kesim 12.500 lira alıyor. Bundan sonrasında kademeli olarak bundan vazgeçeceğini söyleyebiliriz.
SIFIR ZAM RİSKİ DEVAM EDİYOR
12.500 lira sistemi devam ediyor. Yani taban aylık sistemi devam ediyor. Ocakta bu artacak sonra bunun üstünden mi kalkacak yoksa 12.500 ile devam mı edilecekler orada bir belirsiz hakim.
Hem böyle bir çalışma olduğu iddia ediliyor hem de taban aylık uygulaması kalkacak deniliyor. Taban aylığın artırılmaması da bir yandan sorun oluşturur. Yani bunu bir miktar arttırıp sonra mı bu çalışmayı hayata geçirecekler buna bakalım;
Buradaki taban aylıklarla ilgili şu andaki enflasyon verileri üzerinden 2024'e bulunan yüzde 24.73 lirayı soyutladığımız takdirde hedeflenen 2024 yılı sonu yüzde 41,5 ise 24. 70 soyutladım zaman yüzde 13.45' lik bir veri kalıyor. Bu yüzde 13.45'lik rakamı da 12.500 üzerinden böldüğünüz takdirde 11 bin 18 TL altında bulunan çok aylıklar yine sıfır zam riskiyle karşı karşıya çıkacak.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI KAÇ OLACAK?
Geçtiğimiz dönemde bu rakamlarla alakalı 8 bin 17 lira ek ödeme de dahil 3 milyon 800 bin kişiyi ilgilendiren sıfır zam riski 10.000 liradan 12.500 liraya çekilmişti. Bugün itibariyle yıl sonu verileri ışığında da yine sıfır zam riski devam ediyor. Burada onlar sıfır zam alacaklar. Benim tahminim 12.500 lirayı 2024'te yüzde 13.45 enflasyon verisi üzerinden çıkıp artırdığınız takdirde bu rakam 14 bin 200 lira hatta 15 bin lira olacak diyebiliriz. Kök aylıkları 11.000 liraya kadar olan arada kaç milyonluk insan varsa bunlar sıfır zam alacak.
Buraya bir dokunuş yapılması lazım. O dokunuşla alakalı da düz mantık 13.45'lik 2024 yılı 6 aylık verisi elimizde varsa 12.500 lirayla çarptığınız takdirde bu rakamı 14.200 - 14500 veya 15.000 seviyelerde olacak.
ÇALIŞAN EMEKLİLERDEN KESİNTİ İDDİASI
Yeni iddia şu; Çalışan emeklinin maaşından yüzde 12 buçukluk bir kesinti yapılabilir. Bakıldığı zaman burada hükümet kanadının vitrin bürokratları üzerinden bunlar açıklanmadığı takdirde pek muteber bir iddia diyebiliriz.
Eğer burada genel sağlık sigortası emekli olup da çalışanlara geldiği takdirde parasal ifadeyle bu ne olacak, emekliye nasıl yansıyacak onu değerlendirmek lazım. Özellikle altını çizmek istiyorum burada konuşulan emekli maaşından değil de çalışıp da devamında emekli olup çalıştığınız takdirde sizden bazı prim kesintileri öngörülüyor.
Bunun rakamsal işçi işveren maliyet kısmı kabaca yüzde 32.25. Orada nokta 25 dediğimiz eylül ayından itibaren hayatımıza iş kazaları,
meslek hastalıklarını işverenden almak suretiyle bir miktar artırıldığını söyleyebiliriz. Buradaki rakam üzerine yüzde 12'lik kıstas geldiği zaman ne olacak?
İşte oradaki yüzde 12'lik tüm sigorta kolları dediğimiz normal emekli olmayan bir çalışanın çalışma hayatına girdiği zaman kesilen prim kısası yüzde 5 kısmı işçiden kesiliyor yüzde 7,5 kısmı işverenden kesiliyor.
Yüzde 12,5'luk kıstası buraya getirilirse o zaman biraz daha emeklilerimizin daha az net maaş alacağını söyleyebiliriz. Emekli
maaşından değil, çalışıp da işverenden patrondan alacağı maaş bir miktar daha düşecek."