SGK Baş Uzmanı İsa Karakaş 2008'den sonra sonra emeklilik sistemine girenler için korkunç gerçeği açıkladı. Emekli maaşlarının kaderi belli oldu. Emeklilik sistemine dair masada yeni formüller konuşulurken İsa Karakaş yeni senaryoları değerlendirdi. Çalışan emeklinin GSS ödemesi hakkında da bilgi veren uzman 'Emeklilik sistemine neşter atılacak' dedi.
İsa Karakaş'ın öne çıkan açıklamaları şöyle;
ÇALIŞAN EMEKLİNİN GSS ÖDEMESİ NE ANLAMA GELİYOR?
"Sosyal güvenlik destek primi zaten sadece çalışan emeklilerden alınmıyor. Bunun oranı yüzde 30 artı yüzde 2 kısa vadeli, yani iş kazası meslek hastalığı. Bu zaten arttırıldı. Geçtiğimiz aylarda yüzde 2 olan kısa vadeli sigorta kolları filmi, şu anda toplamda emeklilerde yüzde 32.25 oranında kesinti yapılıyor. Bu kesintinin sadece yüzde 7.5'i emeklinin maaşından kesiliyor. Gerisi zaten işverenden kesiliyor.
Bu yönüyle baktığımız zaman yüzde 30 kesin. Kesinti emeklilik için değil, genel sağlık sigortası için değil ya da herhangi bir şey için değil. Bu sadece çalışanlarla oranı dengelemek için.
Emeklilik sistemiyle ilgili 2006 yılında biz bir reform yaptık, aradan 18 yıl geçti. Orta vadeli plana baktığımız zaman ne deniliyor burada? Sosyal güvenlik sisteminin içerisinde kişilerin sistemde kalmasını teşvik edecek, hakkaniyete uygun ve dengeyi sağlayacak tedbirler alınacak diyor. Yani bu yönüyle aldığımız zaman Sosyal güvenlik sistemi, emeklilik sistemi elbette ki köklü bir değişiklik eşiğinde.
EMEKLİLİK SİSTEMİNE NEŞTER ATILACAK
Emeklilik sistemine neşter atıldığı zaman bu bir bütün olacak. Özellikle EYT'liler bu haberlerden sonra panik oldu. Sabahtan beri beni o kadar çok kişi aradı ki, ya biz emekliyiz, biz cezalandırılacak mıyız, kesinti olacak mı diye. Şunu söyleyelim, şu anda resmi bir taslak yok, bununla ilgili herhangi bir şey yok.
Biliyorsun 2000 yılından önce emekli olanlar için intibak yapıldı, aradaki adressizlik giderildi. Şimdi 2000 yılından sonra yapılmadı, o intibah bekliyordu. 2024 yılında emekli olmak 2025 yılı ve sonraki yıllara göre %30'un üzerinde bir fark var. Bunun kabul edilemeyeceğini söyledik. Dolayısıyla sistem gittikçe kronikleşme alameti göstermeye başladı.
YENİ FORMÜL EYT'LİLERİ NASIL ETKİLEYECEK?
Formülleri, senaryoları dillendiriyoruz. EYT'liler panik olmasın. Şu anda resmi bir çalışma, bir taslak yok. Sosyal güvenlik destek priminin sadece %7,5'u onların maaşından alınıyor. Genel sağlık sigortası primi bir bütün olarak baktığımız zaman totalde %12,5. Dolayısıyla buradan %5'lik onların maaşından kesilir.Ödeyecekleri maaş %7.5 artı 5, %12.5'a çıkacak. Bu anlamda emekli maaşlarında %5 oranda bir kesinti olur.
SGK diyor ki çalışanlar sistemde kalsın. Çalıştıkça maaşınız artarsa elbette ki sistemde kalırsınız. Bu formül eninde sonunda mutlaka yürürlüğe girecek. Bu yapılmak zorunda. Neden yapılmak zorunda? Sadece çalışanların maaşın yükselmesi için değil aynı zamanda SGK'nın iki türlü karı oluyor burada.
DÜZENLEME ÇIKARSA SGK AVANTAJLI
Bir kişi emekliliğe gelmesine rağmen sistemde kalırsa SGK emekli maaşı ödemediği için oradan gider yönden karlı. İki, kişi çalıştığı için toplamda işsizlik sigortası prim dahil 137.5 oranında prim söz konusu bu anlamda da karlı. Dolayısıyla akıl yolu bir, çalıştıkça insanların ödenilendirilmesi ve daha yüksek emekli maaşı almalarıyla ilgili düzenleme eninde sonunda olacak.
2008'DEN SONRA SİSTEME GİRENLERİN MAAŞI 8 BİN TL
Ben ilk defa burada bir gerçekten bahsedeceğim. Özellikle 2008 yılından sonra sosyal güvenlik sistemine girenlerin maaşları çok düşük olacak. Şu anda en düşük emekli maaşı 12.500 lira. 2008'den sonra girenler emekli oldukları takdirde asgari ücret üzerinde çalışanlar 20 yıl çalışmaları halinde devlet yardımı olmadığı takdirde bunlara sadece 8 bin lira maaş bağlanacak.
Bütün emekleri ilgilendiren bir olay bu. Diyelim ki maaşınız 20 bin TL. 20 yıl çalıştınız, girişiniz 2008'den sonra aylık bağlama oranı düşürüldüğü için sadece 8 bin lira alacaksınız. Maaşınız 30 bin liraysa, SGK bildirdiğiniz bütün yaşamınız boyunca alacağınız maaş sadece 12 bin TL olacak. Bugünkü tabanın bile altında olan bir sistem. Dolayısıyla hükümet bunu zaten öngörüyor. Önümüzdeki süreç içerisinde aylık bağlama oranları 2008'den sonra çok düştüğü için en azından bu tamamlayıcı emeklilik sistemini getireyim istiyor."