Meclis'in açılmasıyla birlikte yeni emeklilik sistemi, sosyal güvenlik reformu ve kıdem tazminatı tartışmaları yeniden başlıyor. İşçilerin çeşitli sektörlerde çalışarak emeklerinin karşılığı olarak işverenler tarafından ödenen ücrete kıdem tazminatı kalkıyor iddialarını İsa Karakaş değerlendirdi. SGK Baş Uzmanı İsa Karakaş, Otomatik Katılım Sistemi'ne işverenleri de dahil ederek 'Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi' oluşturulması planından da bahsetti.
TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ HANDİKAPLARI
İsa Karakaş'ın konuyla ilgili değerlendirmeleri şöyle;
"Tamamlayıcı emeklilik sistemi dediğimiz mesele aslında Türkiye'de zaten 2017 yılından itibaren bütün çalışanların otomatik katılım sistemiyle birlikte öngörülen bir sistemdir. Bu sistemde iki aylık icra imha süresi olduğu için çalışanların çoğu ayrıldı. Şu anda 7,5 milyonun üzerinde insan zaten bu sistemde yer alıyor. 45 yaş altı çalışanların tamamının maaşından ne kadar kesinti oluyor? Yüzde 3 oranında. İşveren bunu sisteme dahil ederek kesmek zorunda. Ama caydılar. İnsanlar sistemde kalmadı.
İŞVEREN BU YÜKÜ KALDIRAMAZ
Tamamlayıcı emeklilik sisteminde yüzde 3 oranda işçi ve memurlardan da alınıyor. Devlet de yüzde 30 oranında bir katkıda bulunuyor fona. Ancak şöyle bir olay var. Hükümetin planlamasına baktığımız zaman işverenlerden de ben prim alacağım diyor. Ancak işverenler buna karşı çıkıyor. İşverenler işsizlik sigortası ve SGK primi dahil, çalıştırdığı her işçi için zaten prim ödediğini belirterek karşı çıkıyor.
Bunun üzerine konuşulan senaryolardan biri %3 oranında tekrar prim ödersem, benim ödediğim prim %40'ın üzerine çıkacak. Ben buna nasıl katlanacağım?
Dolayısıyla daha da önemlisi şu, şimdi hadi diyelim ki büyük işyerleri buna katlandı. Mesela memurlar için katlanılabilir. Yüzde üç devlet öder çünkü devlet onların işverenidir. Bundan bir sıkıntı olmaz. Kamu işçileri için devlet yine bu yüzde üçü ödedi diyelim, bir sıkıntı olmazdı. Ama bizim işverenlerimize baktığımız zaman çoğunluk KOBİ'lerden oluşuyor. Bu KOBİ'ler ilave yüzde üç oranında prim ödeyebilir mi? Esnaf sanatkarlar kendi işçileri için ilave prim ödeyebilir mi? Böyle bir handikabımız var.
SİSTEM TAMAMLAYICI DEĞİL
İkinci handikap ise şöyle;
Tamamlayıcı emeklilik sisteminde hadi çalışan işçileri sisteme koydunuz. Memurları koydunuz. Esnaf sanatkarlar var. Milyonlarca esnaf sanatkarlar var. Pandemide ne kadar zor durumda kaldıklarını gördük. Bunları dahil etmiyorsunuz. Dolayısıyla esnaf sanatkarları dahil etmediğiniz zaman ne oldu? Tamamlayıcı olmadı bu sistem. Yine çalışmayanlar, işsiz olanlar, Aile Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakfı'ndan sosyal yardım alanlar var. En çok ihtiyacı olanlar var. Bunları da katmıyorsunuz. Dolayısıyla bu tamamlayıcı emeklilik sisteminin handikaplarını nasıl gidereceğiz?
KIDEM TAZMİNATI KALKIYOR MU?
Bir de İsa Bey, bazı uzmanlarda kıdem tazminatını tehlikeye atabileceğine dikkat çekiyor tamamlayıcı emeklilik sisteminin.
2003 yılından günümüze kadar geçen süre içerisinde özellikle bazı medya organlarında kıdem tazminatı elden gidiyor, diye ortalığı karıştırdılar. Dolayısıyla burada işçilerimiz çok bu söylentilerden çok etkileniyor. İşçilerimizin çoğu da işini bırakmak zorunda kalıyor. Ben buna katılmıyorum. Ben bir müneccim gibi konuşmuyorum. Kıdem tazminatını katamazlar. Katmaları mümkün değil. Yani işçi kesimi ve işveren kesimi uzlaşırsa zaten olurdu.
KIDEM TAZMİNATI KESİNLİKLE KALKMAYACAK
Bütün işçi kesimlerine baktığımız zaman işçilerin kırmızı çizgisi kıdem tazminatı. 88 yıldan beri tazminat var. İşçiler için kazanılmış hak ve en önemli düzenleme. Dolayısıyla işçi kesimi zaten kesinlikle karşı. Diğer yandan işverenler de ilk yıllarda sıcak bakarken onlar da artık sıcak bakmıyor. Bu anlamda kıdem tazminatının kaldırılmasının mümkün olmadığını söyleyebiliriz. Kıdem tazminatı kalkacak diye bir durum yok. Kesinlikle kaldırılmayacaktır. Sırf bunun için işinizden olmayın. Ayrılmanıza da gerek yok. Kıdem tazminatı olduğu gibi kalacaktır."
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
İşçilerin her çalıştıkları 1 yıl için 30 günlük en son brüt ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir. Hesaplama kıdem tazminatı miktarı tavan rakamını geçmeden yapılır."
