2023 yılında Mars'tan Dünya'ya şifreli bir mesaj gönderildi. Bir yılı aşkın bir süre sonra, bu simüle edilmiş dünya dışı sinyal nihayet çözüldü.
Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) ExoMars Trace Gas Orbiter Mars sondası, SETI Enstitüsü ve Green Bank Gözlemevi'nde misafir sanatçı olarak görev yapan Daniela de Paulis tarafından yürütülen birkaç haftalık bir sanat projesi olan "Uzayda Bir İşaret"in bir parçası olarak Mayıs 2023'te gezegenimize sinyal gönderdi.
MARS'TAN GELEN ŞİFRELİ "UZAYLI" MESAJI
Proje, SETI (Dünya Dışı Zeka Arayışı) çabalarının bir parçası olarak tespit edilebilecek sinyalleri çözmek amacıyla ne tür tekniklerin yararlı olabileceğini test etmek için bir deney olarak tasarlandı. 1 yılın ardından, bir baba-kız bu sinyali çözdü. ESA, yaptığı açıklamada Ken ve Keli Chaffin'in "sezgilerini takip ederek ve simülasyonları saatlerce ve günlerce çalıştırarak" mesajı çözdüğünü duyurdu.
Simüle edilmiş uzaylı sinyalinin çözülebilmesi için önce ham radyo sinyali verilerinden çıkarılması gerekiyordu. Yaklaşık 5 bin vatandaş bilim insanından oluşan bir grup sayesinde bu işlem sadece 10 gün sürdü. Ama işin asıl zor kısmı bu değildi.
SİNYALİN HAREKET İÇERDİĞİ KEŞFEDİLDİ
Chaffin'lerin sinyalin kodunu çözmesi bir yıldan fazla sürdü. ESA'nın açıklamasına göre sonunda sinyalin "hareket içerdiğini" keşfettiler ve bu da sinyalin hücre oluşumu ya da yaşam hakkında bilgi barındırabileceğini düşündürdü. Bununla birlikte bir sinyalin çözülmesi, onun anlaşılabileceği anlamına gelmiyor.
Şifreli mesaj çözüldüğüne göre, bilim insanlarının mesajın içeriğini yorumlamaya ve olası anlamlarını bulmaya çalışması gerekecek. Zaten "Uzayda Bir İşaret Projesi"nin genel amacı da bu. De Paulis 2023 yılında projeyi açıklayan bir bildiride şunları söylemişti:
"Dünya dışı bir uygarlıktan mesaj almak tüm insanlık için son derece dönüşümsel bir deneyim olacaktır. Uzayda Bir İşaret Projesi, tüm kültürler ve disiplinler arasında açık uçlu bir anlam arayışını teşvik ederek, küresel iş birliği yoluyla bu senaryoyu somut bir şekilde prova etmek ve buna hazırlanmak için benzeri görülmemiş bir fırsattır."
UZAYLILARIN MESAJLARINI YORUMLAMAK KOLAY DEĞİL
Space.com'un aktardığına göre, gerçek uzaylı kaynaklı bir mesajı yorumlamak ise çok zor. ExoMars Trace Gas Orbiter'den Dünya'ya gönderilen sinyal gibi simüle edilmiş mesajlar insanlar tarafından oluşturuluyor ve bu nedenle evreni nasıl gördüğümüzü ve onunla ilgili deneyimlerimizi nasıl ilettiğimizi somutlaştırıyor.
Günümüzde insanların dil, veri, bilgi ve iletişim hakkındaki tüm bildikleri, Dünya'da fiziğin nasıl işlediği, insan duyu organlarının çevreyi nasıl algıladığı, insan dillerinin nasıl evrimleştiği gibi kriterlere dayanıyor. Aynı süreçlerin yaşam barındıran bir öte gezegende nasıl işleyebileceği ise belirsiz çünkü henüz böyle bir gezegen bulunmadı ya da deneyimlenemedi.
Bilindiği kadarıyla uzaylıların iletişimi, insanların "dil" olarak tanıdığımız herhangi bir şeyden çok, bir koku topluluğuna ya da rüzgar sırasında bir yaprak yığınının hareketlerine benziyor olabilir. Yine de "Uzayda Bir İşaret" gibi projeler, dünya dışı varlıklardan gelen mesajların anlamlandırılması konusunda önemli.
