NASA'nın en güçlü teleskobu olan James Webb Uzay Teleskobu (JWST), evren hakkındaki temel varsayımları altüst edebilecek beklenmedik bir şey tespit etti. Johns Hopkins Üniversitesi'nden bilim insanları JWST kullanarak galaksiler arasındaki mesafelerin son derece hassas ölçümlerini yaptı. Bu gözlemler, evrenin, uzmanların öngördüğünden yüzde 8-12 daha hızlı genişlediğini ortaya koydu.
HUBBLE TELESKOBU'NUN HATASI OLDUĞU DÜŞÜNÜLÜYORDU
Bu durum, evrenin neden milyarlarca yıl öncesine kıyasla günümüzde daha hızlı genişlediğini açıklayan bilinmeyen bir güç olabileceğini düşündürüyor. İlk kez 1998 yılında Hubble Uzay Teleskobu tarafından tespit edilen bu hızlanmanın, teleskop hatası olduğu düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar iki yıllık JWST gözlemlerini kullanarak Hubble'ın şok edici bulgularının yanlış olmadığını gösterdi.
Araştırmanın başyazarı ve Nobel ödüllü Profesör Adam Riess'e göre bu durum, evrenin doğuşuna ilişkin anlayışımızın tamamen yanlış olabileceğini gösteriyor. Riess, yaptığı açıklamada şu bilgileri paylaştı:
"Bu bulgu, Hubble Uzay Teleskobu'nun on yıldır uğraştığımız şaşırtıcı bulgusunu doğruluyor: Evren şu anda en iyi teorilerimizin açıklayabileceğinden daha hızlı genişliyor."
Profesör Riess başlangıçta Hubble Uzay Teleskobu'nu bir dizi farklı galaksi arasındaki mesafeyi ölçmek için kullandı. Bu, evrenin genişlemesinin megaparsek başına saniyede 72,8 km'lik bir hızla, yani 3,26 milyon ışık yılına eşit bir mesafeyle hızlandığını ortaya koydu.
'HUBBLE GERİLİMİ'
Sonucu bu kadar şaşırtıcı kılan şey, evrenin evrimi hakkındaki geleneksel bilgeliğin bu rakamın sadece 67-68 km/s/Mpc olması gerektiğini öne sürmesiydi. Bu durum, kozmolojinin standart modelinin hayati önem taşıyan bir şeyi gözden kaçırıyor olabileceği ve astronomların 'Hubble gerilimi' olarak adlandırdıkları durumu oluşturabileceği gibi şok edici bir anlam taşıyordu.
25 yılı aşkın bir süre sonra Profesör Riess, Nobel Ödüllü keşfinin bir hata olmadığını kanıtlamak için NASA'nın en büyük ve en yüksek performanslı teleskobunu kullandı. Reiss ve ortak yazarları JWST'yi kullanarak Cepheid değişkenleri adı verilen titreşen yıldızlar içeren bir dizi galaksiye odaklandı.
Bu eşsiz yıldızlar parlaklıklarıyla orantılı bir hızda yanıp sönerler, bu da onları yıldızlararası mesafeleri ölçmek için 'altın standart' haline getirir. İyi çalışılmış galaksi NGC 4258'i referans noktası olarak kullanan çalışma, Hubble Teleskobu'nun orijinal galaksi örneğinin üçte birini kapsadı. Örneklem boyutu daha küçük olmasına rağmen, ekip bir önceki çalışmanın yaklaşık dört katı kadar hassas ölçümler almayı başardı.
Cepheid değişkenlerine ek olarak, araştırmacılar aynı galaksilerdeki karbon zengini yıldızlardan ve en parlak kırmızı süper devlerden de ölçümler aldılar. Bu sayede ölçümlerinin doğruluğundan kesinlikle emin olmak için sonuçlarını daha fazla çapraz kontrol edebildiler.
Bu yeni kayıtlar, galaksilerin 72,6 km/s/Mpc'lik bir hızla birbirlerinden uzaklaştıklarını ortaya koydu. Hubble'ın aynı galaksilerden yaptığı ölçümlerle neredeyse aynı. Profesör Riess şunları söylüyor:
"Evrenin gözlemlenen genişleme hızı ile standart modelin öngörüleri arasındaki tutarsızlık, evren anlayışımızın eksik olabileceğini göstermektedir. NASA'nın iki amiral gemisi teleskobunun birbirlerinin bulgularını teyit etmesiyle, Hubble gerilimi sorununu çok ciddiye almalıyız; bu bir meydan okuma ama aynı zamanda evrenimiz hakkında daha fazla şey öğrenmek için inanılmaz bir fırsat."
