Emekli maaşları ile ilgili alternatif planlar üzerinde çalışılmalar devam ediyor. Ancak emeklinin gözü seyyanen zamda. Emekli Sandığı emeklileri ile SSK, Bağ-Kur emeklileri arasında oluşan farkın eşitlenip eşitlenmeyeceği merak ediliyor. Emekliye refah payı için bütçeden ilk sinyal geldi. Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz, Işıkhan'ın açıklamalarını değerlendirdi.
BAKAN IŞIKHAN'DAN AÇIKLAMA
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, geçtiğimiz günlerde emekli maaş farklarına düzenleme gelip gelmeyeceğine ilişkin soruya cevap verdi. Bakan, “Enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde bu tür konular gündeme gelebiliyor. Emeklilik sistemiyle çok fazla oynamayı düşünmüyoruz. Bu tür durumlarla daha önce de karşılaştık. Bakanlıklarımızın da bu konuda hassasiyet gösterdiklerini biliyorum. Burada konuyu ince eleyip sık dokumak gerekiyor” açıklamasında bulundu.
EMEKLİYE REFAH PAYI VERİLECEK Mİ?
Emin Yılmaz emekliye seyyanen ve refah beklentisi ile Bakan Işıkhan'ın açıklamalarını şöyle yorumladı;
"2024 yılı ara zam döneminde en düşük emekli maaşı 10 bin liradan 12 bin 500 liraya yükseltildi. Emekli maaşına bu fark hazine desteği ile sağlandı. Yeni dönemde de b ence yine iş dönüp dolaşıp sosyal yardıma gelecek. Yani oradaki emeklilerimizin yaşam standardını yükseltme ile ilgili bu sene başında Sayın Cumhurbaşkanı, '2024 yılı emekli yılı olacak' dedi ve bununla alakalı da ücretsiz KYK yurtlarından tutun da toplu taşımaya kadar buna benzer çok destek açıklandı.
EMEKLİ ZAM ORANI KAÇ OLACAK?
Bu yıl sonuna kadar geçerli destekler önümüzdeki yıl geçerli olmayacak. Bununla alakalı Bakanın konuşmasıyla ilgili farklı bir program mı gerçekleşecek bilmiyoruz ama emeklilere verilecek rakam belli. Orada da enflasyon üzerinden değerlendirilecek.
İlk dönem 2024'e yüzde 24.7 3'tü. İkinci dönemde de yüzde 12 ile yüzde 19 arasında bir fark geleceğini şimdiden söyleyebiliriz.
Enflasyona ezdirmeme ile alakalı zaten yasa koyucu emeklilerle ilgili özellikle enflasyonun altında bir zam yapamıyor. Bu durum zaten yasayla korunmuş durumda. Ne enflasyon ne de TÜFE verisi ne kadarsa o kadar bir fark getirilecektir.
SEYYANEN ZAM VEYA REFAH PAYINDA İKİ İHTİMAL
Rakamla ilgili şu an ekonomik sıkı para politikasından kaynaklı herhangi bir seyyanen veya refah payı şeklinde bir fark geleceğini ben zannetmiyorum ama yine iş dönüp dolaşıp refah payı ve sosyal yardıma geleceğini tahmin ediyorum.
Bir seyyanen veya bir refah payı ben şu an için beklemiyorum işin açıkçası. Özellikle ekonomi kıstası enflasyon yangın yeriyken oraya tekrardan bir müdahale yapılacağını hiç zannetmiyorum.
Belki uzak bir ihtimal ama şu olabilir; Bir önceki temmuz ayında verilmedi ama burada SSK-Bağkur emeklisi ile memur ve memur emeklisi arasında toplu sözleşmeden kaynaklanan bir fark oluşuyor. Memur ve memur emeklisi, SSK Bağkur emeklisinden biraz daha düşük alıyor. Oradaki rakamla ilgili bakıldığı zaman da kabaca yüzde 4 oranında onlar düşük alıyor denilip belki ikisini birbirine eşitleme gibi bir durum olabilir. Ama o bile şu an uzak görünüyor diyebiliriz. Çünkü bir önceki dönemde de yapılmadığını yine hatırlatmak isterim.
EMEKLİYE REFAH PAYI İÇİN BÜTÇEDEN İLK SİNYAL
2025 yılı bütçesi geçtiğimiz yıl olduğu gibi sosyal yönü güçlü bir bütçe olarak açıklandı. Geçtiğimiz yıl sosyal desteklere ayrılan kaynak 497 milyar lira olarak belirlenmişti. 2025 yılında bu rakam 651 milyar liraya çıkartıldı.
Gazeteci Cem Küçük seyyanen bir zam bekliyorum dedi. Açıklanan 2025 bütçesine dayandırılıp da böyle birtakım iddialar ve yorumlar geldi. Acaba bir refah payı bırakılmış mı diye. Bütçe ile ilgili orada özellikle sosyal desteklerle ilgili 2024'te 497 milyar, 2025'te 651 milyar oradaki oran da yüzde 30.98 arttığını söylüyor.
Buradaki sosyal destekler nasıl artıyor? Hep memur maaş kat sayısı üzerinden değer değerlendiriliyor. Memur maaş katsayısı da kabaca yüzde 4 oranında artacağından ötürü bununla alakalı buradaki rakamın yüzde 4 olma ve arada bir yüzde 25'lik fark oluşma var. Buradaki 25'lik fark nereden geliyor? IMF'nin söylediği sosyal yardımlara yönlenip enflasyondan dolayı düşük ücret zamları yapılıp, buradakiler sosyal yardıma yönlendirip, sosyal yardım alan kişi sayısını artırmak. O zaman buradaki rakam da artmış olacak. Dolayısıyla bu ihtimal de göz önünde bulundurulmalı.
Yine sosyal yardımla ilgili 65 yaş aylığı 64.1 milyarmış 2025 bütçesinde bu 88 milyar olmuş. SED denilen sosyal ekonomik destek 12,5 milyarmış bir sonraki dönem 17 milyar olmuş. Yani 2025'te 17 milyar bütçeden kaynak ayrılacak. Orada da fark yüzde 36 olacak.
Burada ya refah payı şeklinde sosyal yardım verilecek ya da ücretler ve emekli zamları düşük olacak. Sosyal yardım üzerinden bunu destekleyecekler. İkinci ihtimal biraz daha fazla gibi görünüyor. Biraz karamsar konuşuyorum ama maalesef durum böyle."
