Adaçayı dünya çapında çeşitli mutfaklarda kullanılan temel bir bitkidir. Ağız sağlığını ve beyin fonksiyonlarını geliştirmeye yardımcı olabilmesinin yanı sıra sizi hastalıklardan da koruyacak antioksidanlar içerir. Ayrıca kolesterolü ve kan şekerini düşürmeye de yardımcı olabilir.
Adaçayının güçlü bir aroması ve topraksı bir tadı vardır, bu yüzden genellikle küçük miktarlarda kullanılır. Yine de çeşitli önemli besin maddeleri ve bileşiklerle doludur. Bu yeşil bitki taze, kurutulmuş veya yağ formunda mevcuttur ve sağlık açısından çok sayıda faydası vardır. İşte tüm faydaları…
BESİNLER AÇISINDAN ZENGİNDİR Adaçayı sağlıklı dozda vitamin ve mineral içerir.
Bir çay kaşığı (0,7 gram) öğütülmüş adaçayı şunları içerir: • Kalori: 2 • Protein: 0,1 gram • Karbonhidrat: 0,4 gram • Yağ: 0,1 gram • K Vitamini: Günlük Değerin (GD)'u • Demir: GD'nin %1,1'i • B6 Vitamini: GD'nin %1,1'i • Kalsiyum: GD'nin %1'i • Manganez: GD'nin %1'i Gördüğünüz gibi az miktarda adaçayı günlük K vitamini ihtiyacınızın 'unu karşılar.
Adaçayı ayrıca az miktarda magnezyum, çinko, bakır ve A, C ve E vitaminlerini de içerir. Dahası, bu aromatik baharat; kafeik asit, klorojenik asit, rosmarinik asit, ellagik asit ve rutin içerir; bunların hepsi sağlık açısından yararlı etkilerinde rol oynar.
ANTİOKSİDANLARLA YÜKLÜDÜR Antioksidanlar, vücudunuzun savunmasını güçlendirmeye yardımcı olan ve kronik hastalıklarla bağlantılı potansiyel olarak zararlı serbest radikalleri etkisiz hale getiren moleküllerdir.
Adaçayı, vücudunuzda antioksidan görevi gören bitki bazlı kimyasal bileşikler olan 160'ın üzerinde farklı polifenol içerir. Hepsi adaçayında bulunan klorojenik asit, kafeik asit, rosmarinik asit, ellagik asit ve rutin, daha düşük kanser riski ve gelişmiş beyin fonksiyonu ve hafıza gibi etkileyici sağlık yararlarıyla bağlantılıdır.
Bir çalışma, günde iki kez 1 bardak (240 ml) adaçayı içmenin antioksidan savunmayı önemli ölçüde arttırdığını buldu. Aynı zamanda hem toplam kolesterolü hem de "kötü" LDL kolesterolü düşürdü, ayrıca "iyi" HDL kolesterolü yükseltti.
AĞIZ SAĞLIĞINI DESTEKLER Adaçayı, diş plağını destekleyen mikropları etkisiz hale getirebilen antimikrobiyal etkilere sahiptir. Bir çalışmada, adaçayı bazlı bir gargaranın, diş çürüklerine neden olduğu bilinen Streptococcus mutans bakterisini etkili bir şekilde öldürdüğü gösterilmiştir.
Bir çalışmada, adaçayı bazlı bir gargaranın, diş çürüklerine neden olduğu bilinen Streptococcus mutans bakterisini etkili bir şekilde öldürdüğü gösterilmiştir.
Bir test tüpü çalışmasında, adaçayı bazlı bir esansiyel yağın, çürüklere de neden olabilen bir mantar olan Candida albicans'ı öldürdüğü ve yayılmasını durdurduğu gösterilmiştir. Bir incelemede adaçayının boğaz enfeksiyonlarını, diş apselerini, enfekte diş etlerini ve ağız ülserlerini tedavi edebileceği belirtilmiştir.
KAN ŞEKERİNİ DÜZENLER Adaçayının yaprakları geleneksel olarak şeker hastalığına karşı çare olarak kullanılmıştır. Bir çalışmada adaçayı ekstresi, spesifik bir reseptörü aktive ederek tip 1 diyabetli sıçanlarda kan şekeri düzeylerini azalttı. Bu reseptör aktive edildiğinde kandaki fazla serbest yağ asitlerinin temizlenmesine yardımcı olabilir, bu da insülin duyarlılığını artırır.
Yapılan araştırmalarda insanlarda adaçayı yaprağı ekstraktının, bir diyabet karşıtı ilaç ile bezer etkiyle kan şekerini düşürdüğü ve insülin duyarlılığını iyileştirdiği gösterilmiştir.
ANTİENFLAMATUAR ÖZELLİKLERİ VARDIR Benzer şekilde adaçayı da iltihaplara iyi gelir. Enflamasyon önemli ve doğal bir vücut fonksiyonu olmasına rağmen, uzun süreli inflamasyon sağlığınız üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir ve potansiyel olarak hastalanma riskinizi artırabilir.
Güçlü antienflamatuar özelliklere sahip olan adaçayının ana bileşenine ursolik asit denir.
Fareler üzerinde yapılan farklı bir çalışmada, adaçayı ekstraktının kandaki anti-inflamatuar bileşiklerin düzeylerini önemli ölçüde artırdığı ve aynı zamanda inflamatuar bileşiklerin düzeylerini azalttığı bulunmuştur.
Bu kanıt, adaçayı çayının vücuda anti-inflamatuar bileşikler sağlamanın yanı sıra inflamatuar bileşiklerin seviyesini düşürmede de faydalı olabileceğini düşündürmektedir.
TÜKETMEDEN ÖNCE BUNLARA DİKKAT Adaçayının bilinen bir yan etkisi bulunmamakla birlikte günlük tüketimi 3-5 fincanı geçmesi önerilmez. Daha önce tüketmeyenlerin, kronik hastalığı bulunanların, ilaç kullananların, hamilelerin ve emziren annelerin ise tüketmeden önce mutlaka bir hekime danışması önerilir.