Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi uzun yıllar verilen mücadele sonrası mart ayında yasalaştı. Böylelikle yasadan yararlanan milyonlarca kişi nisan ayında maaş almaya başladı. Düzenlemenin çıkmasından bu yana 1,5 yıl geçerken devletin kasasına olan maliyeti de gündemden düşmüyor. Milyonlarca EYT’li ya da yeni dönemde emekli olacak olanlar yasanın iptal edilmesinden endişe ediyor. İşte konuya dair tüm detaylar…
YENİ SİSTEM GELİYOR
Bu yıl nisan ayında yaşlılık aylığı alanların sayısı 11 milyon 722 bine yükseldi. Bu rakama 5 milyon kişinin daha eklenmesi bekleniyor. EYT’nin maliyeti ise sık sık gündeme geliyor.
Öte yandan emeklilik sistemine yönelik olarak yeni bir düzenlemenin kapıda olduğu iddia ediliyor. Buna göre son olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan, TBMM’nin ekim ayında açılmasıyla başlayacak yeni yasama döneminde konuyu gündeme alacaklarını açıklamıştı.
MALİYETİ 300 MİLYAR DOLARI BULACAK
Bu gelişmelerin ardından milyonlar EYT yasasına yönelik bir değişiklik yapılıp yapılmayacağını merak ediyor. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç bir soru üzerine konuyu detaylarıyla kaleme alarak şunları kaydetti:
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi geçen yıl mart ayında çıktı, nisan ayından itibaren de emekli aylıkları bağlanmaya başladı. Geçen yılın mart ayında 9 milyon 544 bin olan yaşlılık aylığı alanların sayısı 2,2 milyon kişi artarak bu yıl nisan ayında 11 milyon 722 bine yükseldi.
EYT’den yararlanacak kişi sayısının toplam 5 milyona ulaşması bekleniyor. Buna göre, EYT kapsamında yer alan 2,8 milyon dolayında kişi önümüzdeki süreçte emekli olacak. EYT’nin üzerinden bir yıl geçince maliyeti ile ilgili tartışmalar da gündeme geldi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, EYT’nin bu yılki maliyetinin 724 milyar TL olacağını söylerken, AK Parti Genel Başkanvekili Mustafa Elitaş, 5 yıllık maliyetin 300 milyar doları bulacağını iddia etti.
3 MİLYON KİŞİ DAHA EKLENECEK
Maliyet tartışmalarıyla eş zamanlı olarak AK Parti kurmaylarından da emeklilik sisteminde değişiklik yapılacağına dair açıklamalar yapıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, TBMM’nin ekim ayında açılmasıyla başlayacak yeni yasama döneminde konuyu gündeme alacaklarını açıkladı.
Kulislere yansıyan bilgilere göre, sosyal güvenlik sistemiyle ilgili kapsamlı bir değişiklik gündeme gelecek. Bunların bir kısmı hemen hayata geçirilirken, bir kısmının hayata geçirilmesi zaman alacak.
Öngörülen değişiklikler arasında prim günü ile emekli aylıkları arasında dengenin sağlanması, sağlık harcamalarının bütçe üzerindeki yükünün azaltılması, düşük emekli aylığı alanlar için sosyal yardım programlarının uygulanması gibi konu başlıkları bulunuyor. Emeklilik yaşının artırılacağına ilişkin de iddialar dile getiriliyor.
EYT İPTAL OLABİLİR Mİ?
EYT düzenlemesinden geri adım atılması hiçbir şekilde gündemde bulunmuyor. EYT düzenlemesiyle sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayanlar için yaş şartı kaldırıldı. Sadece prim günü ve sigortalılık süresi koşulu bırakıldı.
Koşulları yerine getirmiş olanların önemli kısmı emekli oldu ancak koşulları yerine getirdiği halde emekli olmayanlar ile koşulları yerine getirmeyi bekleyen 3 milyona yakın kişi bulunuyor.
Kanun kapsamındakilerin yüzde 40’tan fazlası emekli olmuşken EYT düzenlemesinden geri adım atılması söz konusu olamaz. Böyle bir değişiklik yapılsa bile Anayasa’ya aykırı olacağı için Anayasa Mahkemesi’nden döner.
Tekrar vurgulamak gerekirse, henüz emekli olmamış EYT’liler için yeniden yaş şartı da getirilemez. Kaldı ki emeklilik yaşının uzatılması konusu her ne kadar kulislerde konuşulsa da mevcut çalışanlar için bunun hayata geçirilme imkânı bulunmuyor. Yaş artırımı konusu olsa olsa ancak ilerleyen yıllarda gündeme getirilebilir.