Yapay zeka ve akıllı tarım teknolojileri alanında üretimler yapan Bridgesoft şirketinin kurucusu ve bilgisayar mühendisi Berkay Koçak, tarımla yapay zekayı buluşturan bir proje geliştirdi. Tarladaki sadece yabancı otları hedef alarak ürünlerde zararlı kalıntıların oluşmasını engellemeyi amaçlayan makine, bu sayede ilaçlama maliyetlerini yüzde 90'a kadar azaltıyor.
TÜRKİYE'DE TARIM İLACI KULLANIMI YÜKSELİŞTE
Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'de tarım ilacı kullanımı 2022 yılında bir önceki yıla oranla yüzde 4,5 artarak 55 bin 374 tona ulaştı. Bu miktarın yüzde 26,3'ü ise herbisitlerden oluşuyor. İnsan ve çevre sağlığının korunması ve bu doğrultuda tarım ilacının ürünlerde daha uygun bir şekilde kullanılması için de akıllı teknolojiler devreye giriyor.
Berkay Koçak, konuyla alakalı yaptığı açıklamada, tarımda kullanılmakta olan makineleri yapay zeka gibi teknolojiler sayesinde "akıllı" hale getirerek "akıllı tarım teknolojileri" alanında ilerleyebildiklerini belirtti. Koçak'a göre tarımda dijitalleşme hem kaynakların doğru kullanımını hem de verim artışı sağlıyor. Artan verim sayesinde daha az birim işle üretimden kaynaklanan karbon emisyonu azalıyor, bu da iklim değişikliğinin önlenmesi açısından avantaj sağlıyor.
Üretim sürecinde rekolteyi ve hasadı olumsuz etkilemesi nedeniyle çiftçinin en çok mücadele ettiği unsurlardan birinin yabancı otlar olduğunu belirten Koçak, bu otlarla mücadelede kullanılan tarım ilaçlarının miktarının doğru şekilde ayarlanması gerektiğini, yabani otla mücadele edilmediğinde arazinin otlarla kaplanarak hasatta yüzde 30'a varan düşüşe neden olabildiğini, çok fazla ilaç kullanılması halinde de ürünlerin strese girip büyümesini durdurabildiğini ve üründe kalıntı oluşma ihtimalinin arttığını aktardı.
ALANIN YÜZDE 100'ÜNÜ İLAÇLAMAYA GEREK KALMAYACAK
Çiftçilerin konvansiyonel tarım yöntemlerinde yabancı otla mücadele ederken arazinin tamamına tarım ilacı uyguladığına değinen Koçak, arazide yüzde 5-30 arasında yabancı otlar olduğunu fakat bunları öldürmek için çiftçilerin, alanın yüzde 100'ünü ilaçlamak zorunda kaldığını belirtti.
Bunun ise yanlış bir yöntem olduğuna dikkati çeken Koçak, "Çünkü çok basit bir mantıkla baktığınızda, yüzde 30 ot yoğunluğu olan bir yere 100 ilaç sıkmanız aslında bir israfa neden oluyor. Biz de projemizle bunu gidermeye çalışıyoruz." ifadelerini kullandı.
Koçak, geliştirmiş oldukları makinenin çalışma prensibiyle ilgili bilgiler de verdi. Yapay zeka destekli sistemin, traktör üzerine asılır tipte bir ilaçlama makinesi olduğunu bildiren Koçak, sistemi, yapay zekayla yabancı otları tespit edip üzerine tarım ilacını bırakan ve bu sayede yüzde 90'a varan oranda herbisit tasarrufu sağlayan akıllı ilaçlama makinesi şeklinde tanımladı.
VANALARDA TIKANMA OLUP OLMADIĞINI KONTROL EDEBİLİYOR
Makinenin, sıra arası ekimi yapılan mısır, ayçiçeği, şeker pancarı, domates, patates, pamuk ve marulda kullanılabildiğinden bahseden Koçak, traktörün içerisine yerleştirilen dokunmatik ekran üzerinden atılacak ilacın veya sıvı gübrenin seçilerek ilacın püskürtme hızının ayarlanabildiğini, aynı zamanda vanalarda tıkanma olup olmadığının kontrol edilebildiğini anlattı.
Amaçlarından birinin ürünlerdeki ilaç kalıntılarının önüne geçmek olduğunu dile getiren Koçak, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Her sene 'Yurt dışına şu kadar ürün gitti, geri geldi, testi geçemedi, kalıntı olmuş' gibi sorunlar duyarız. Bunun önüne geçiyoruz. Sadece dar açılı nozullarla (spreyleme başlığı) uygulama yaptığımız için bitkinin üzerine herhangi bir şekilde ilaç değmiyor. Değse bile minimum düzeyde oluyor ki konvansiyonelde komple yıkama usulü yapıldığı için arada büyük bir fark oluyor. Aynı zamanda toprağın da organik karbonunu düşürmüyoruz çünkü toprağa uygulama az olduğu için her yere atmakla sadece hedefe atmak arasında çok büyük bir fark oluşuyor."
HASADIN 15-20 GÜN ERKENE ÇEKİLMESİNİ SAĞLADI
Tarım ilacının sadece yabancı otlara uygulanmasıyla ürünün strese girmediğine hatta hasadın 15-20 gün erkene çekildiğine dikkati çeken Koçak, sistemin sadece tarım ilacı değil sıvı gübre de uygulayabildiğinin, bu sayede sıkça kullanılan ve maliyeti de yüksek olan gübrede israfın önüne geçilerek bu alandaki maliyetlerin de azaltılabileceğinin altını çizdi.
Koçak, makinenin çiftçilerin halihazırda kullandığı geleneksel makinelerle aynı tasarıma sahip olduğunu anlattı. Traktörün kuyruk piline hareketle üzerindeki pompayı çalıştırdığını ve bu pompanın tahrik oluşturarak kanattaki nozullar üzerinden püskürtmeyi gerçekleştirdiği bilgisini paylaştı. Koçak, şunları ekledi:
"Fakat o püskürtmeyi biz yönetiyoruz. Nasıl yönetiyoruz? Üzerindeki kameralarla gerçek zamanlı arazideki görüntüyü alıyoruz. Görüntü anlık olarak işleniyor yapay zekayla birlikte ve kamera kullanıyoruz. İnsan gözü gibi kuş bakışı yere bakıyor ve orada yabancı otu nerede görürse denk gelen ilgili nozulu açarak ilaçlamayı gerçekleştiriyor. Böyle olunca ne oluyor? Siz yabancı ot kökü başına ilaç uygulaması yapmış oluyorsunuz."
Sistemin 2-3 bin dekar ayçiçeği arazisi olan bir çiftçi için, maliyetini bir ilaçlama döneminde amorti ettiği bilgisini veren Koçak, ürünü geliştirmeye devam ettiklerini, ürünün bitki hastalıklarının tespitinde de kullanılması üzerine çalışacaklarını bildirdi.