İlerleyen günlerde ocak ayında maaşlar değişecek ve 2025 temmuza kadar uygulanacak 6 aylık ücretler de ortaya çıkacak. Emekli maaşları yeniden belirlenecek. SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşları ile emekli sandığı yani memur emeklilerinin maaş beklentileri ortaya çıktı. Memur maaşları ile memur emeklisinin aylıklarına 2025'in ilk 6 ayında yüzde 6, ikinci 6 ayında yüzde 5 zam yapılacak. Bu zam oranları enflasyonun altında kalırsa gerçekleşecek. Ayrıca 2025 yılı emekli aylığı hesaplanmasında 2024 yılı kümülatif zam oranı olan yüzde 86,16'lık artış da uygulanamayacak. İşte masadaki beklentiler.
SSK, BAĞKUR VE EMEKLİ SANDIĞI MAAŞ ZAMMI BEKLENTİLERİ
6 aylık enflasyona bakıldığı zaman temmuzda bir artış oldu. Enflasyon artışı kadar maaşlara zam yapıldı. Temmuzdan ocağa kadar oluşacak 6 aylık enflasyonda hem SSK hem Bağkur emeklilerinin hem de memurlar ve memur emeklilerinin maaşları yeniden belirlenecek.
Yıl sonunda oluşacak enflasyon tahminleri masaya gelecek. Burada ilk elimizdeki veri 3 aylık temmuz, ağustos ve eylül ortalaması 8.92 olarak belirlendi. Dolayısıyla 8.92 kesinleşmiş oldu. Bunun üzerine ekim kasım ve aralık enflasyonları eklenecek ve yıl sonunda 6 aylık enflasyon ortaya çıkacak. Bunun dışında bir refah payı ve zam eşitlemesi olur mu, sorusu ise gündemdeki yerini koruyor.
EMEKLİ MAAŞINDA 8.92 ZAM KESİNLEŞTİ
8.92'nin dışında oluşacak yıl sonu enflasyon tahminlerine göre, ekim kasım aralıkta enflasyon ne olur? Orta vadeli programda yüzde 41.5'lik bir yıl sonu enflasyon tahmini var. Merkez Bankası'nın yıl sonu tahminleri ise yüzde 42 civarında. Merkez Bankası'nın piyasa katılımcıları anketi her ay yayınlanıyor. Son ankete göre yüzde 44'ün üzerinde bir yıl sonu enflasyon tahmini bulunuyor. Kuruluşlardan gelen tahminlere göre de yüzde 40 ila 45 arasında değişen rakamlar ortaya çıkıyor. Bu rakamları baz alıp da 6 aylık değişimi hesapladığını zaman ise bu yüzde 8,92 olan fark 13-15 bandına yükseliyor. Dolayısıyla yıl sonu tahminlerine göre 6 aylık enflasyonun yüzde 13 çıkacağı öngörülüyor.
SSK ve Bağkur emeklileri açısından bu 6 aylık enflasyon oranı kaç çıkarsa o kadar enflasyon artışı alıyor. Yıl sonu enflasyon tahminlerinden yapılan hesaplamaya göre 6 aylık enflasyonda 13 - 15 bandında çıkacak.
Yüzde 15 çıkarsa; SSK ve Bağkur emeklisinin enflasyon zammı yüzde 15 olacak demektir. Bu 6 aylık bir artış olacak. Önümüzdeki temmuzda yeniden bir artış söz konusu olacak.
6 AYLIK ENFLASYON ORANI BELİRLEYİCİ OLACAK
Memurlar ve memur emeklileri açısından 6 aylık enflasyon oranı da belirleyici olacak. Bunun yanında refah payı gelir mi, sorusu da önem kazanıyor. Memurlar ve memur emeklileri yani emekli sandığı emeklileri açısından hesaplama SSK ve Bağkur gibi yapılmıyor. Toplu sözleşmede belirlenmiş oranlar bulunuyor. Temmuzda yüzde 10 aldılar ocakta yüzde 6 alacaklar.
Bunlar daha önce imzalanmış zam oranları. Sadece burada enflasyonun etkisi memurlar ve emekli sandığı emeklileri açısından enflasyon farkı oluşup oluşmadığına bakılıyor. Şu ana kadarki 3 aylık enflasyona baktığınız zaman 8.92 çıktı. Dolayısıyla temmuzda alınan yüzde 10'luk zammın üstünde bir enflasyon oluşmadığı için de bir fark oluşmadı.
Bu 3 ayda memurlar ve memur emeklileri açısından yüzde 6'lık toplu sözleşme kesinleşmiş durumda. Ancak yıl sonu enflasyon tahminlerinden yüzde 13- 15 bandında bir aylık enflasyon çıkıyor. Buradan baktığınız zaman ise bir enflasyon farkı oluşuyor. Memurlar ve memur emeklileri açısından da zam oranı bu noktada yüzde 9 ile 11 arasında bir zamma denk geliyor.
Geçtiğimiz ocak ayında memurlar ve memur emeklileri daha yüksek oranda zam alırken SSK ve Bağkur emeklileri daha düşük kalmıştı.
Bu ocak ayında da tam tersi oldu. SSK ve Bağklurlunun 6 aylık enflasyonu yüksek çıkarken memurlar ve memur emeklilerinin 6 aylık enflasyon farkı daha düşük çıktı.
REFAH PAYI GELİR Mİ?
Bu artışların refah payı ile eşitlenip eşitlenmeyeceği ise merak ediliyor. Refah payı diye tarif edilen şey aslında enflasyon artışının üzerine eklenen puan demek. Geçtiğimiz ocak ayında SSK ve Bağkurlular için yüzde 37 civarında enflasyon varken bu yüzde 49' çıkarılmıştı. Dolayısıyla refah payı uygulaması bu yılda bekleniyor.
Temmuz ayında da bir refah payı beklentisi vardı ama gerçekleşmedi. Orada enflasyon artışı kadar artış yapıldı. Bundan dolayı bu Ocak ayında bir refah payının gelebileceği bekleniyor.
Yüzde 13-15 bandında bir enflasyon artışı olursa buna eklenecek 5-10 puanlık bir refah payıyla yüzde 20-25 oranında bir artışla karşılanıyor. Ancak memurların ve memur emeklilerinin artış oranları biraz daha düşük kalacak. Bu ocak ayında SSK ve Bağkurluya göre bir eşitleme ve her iki kesime de bir refah payı gelmesi söz konusu.
Bu durumda bütün emeklilerin yani SSK, Bağkur ve Emekli Sandığı emeklilerinin artışlarının yüzde 20 -25 bandına çıkması bekleniyor. Ekonomistler emeklilerin geçim sıkıntılarına biraz daha merhem olunması kapsamında maaşlardaki artışın enflasyonla sınırlı kalmayacağını öngördü.
EMEKLİ TABAN MAAŞ DEĞİŞECEK Mİ?
Gündeme gelen bir diğer konu ise taban maaşın değişmesi. 11.000 lira altında kök maaşı olanların zam almama tehlikeleri söz konusu. Temmuz ayında 10.000 lira olan taban maaş 12.500 liraya çıkartıldı. Yani bunun altında maaşı olan emeklilerin maaşı seyyanen bir ödeme yapılarak 12.500 liraya tamamlandı.
Bunun hemen üstünde maaş alanlara yani 13.000 lira, 14.000 lira alanlara seyyanen bir artış yapılmadı. Burada taban maaşın yeniden belirlenmesi söz konusu olacak çünkü temmuz ayında olduğu gibi ocak ayında da sıfır zam alma tehlikesi söz konusu.
Özellikle gerçek maaş yani kök maaşı denilen emekli maaşı 11.000 lira ve altında olanlar açısından yüzde15'lik- 20'lik ya da 25'lik neyse refah payı ile birlikte yapılacak artış sıfır zam tehlikesini ortaya çıkartacak. Yani 12.500 lirayı geçemeyecekler. Dolayısıyla yine 12.500 lirayı almaya devam edecekler.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI KAÇ OLACAK?
Burada da taban maaşın artırılması söz konusu. Refah payıyla birlikte emeklilere yüzde 25'lik bir artış yapılırsa bunun taban maaşa yansıtılması durumunda, taban maaş miktarı 12.500 liradan 15.625 liraya çıkmış olacak. Yeni taban maaş da bu oranda artırılacak ve 15.000 liranın üzerinde bir rakam olacak. Böylece bu rakamın altında emekli maaşı olanların maaşı buraya tamamlanacak.
İlerleyen günlerde ocak ayında maaşlar değişecek ve 2025 temmuza kadar uygulanacak 6 aylık ücretler de ortaya çıkacak.
ÇALIŞAN EMEKLİ SAYISINDA CİDDİ ARTIŞ
Çalışan emekli sayısı ilk kez 2 milyonu geçti. Emekli çalışanların toplam ücretli çalışanlara oranı 2 yıl önce yüzde 6,6 iken son veriye göre 2024 ortasında yüzde 12,5’e fırladı. İş gücü piyasasındaki çalışan ya da iş arayan emeklilerin oranı da yüzde 52’ye yükseldi.
Ülkemizde çalışan emekli sayısında ciddi artış yaşandı. Çalışan emekli sayısı 2 milyonu geçti. Bu artışın en büyük nedeni olarak da EYT gösterildi. EYT ile birlikte emekliliğe hak kazanan kesim hem emekli olurken bir taraftan da çalışma hayatında halihazırda bulunmaya devam ediyorlar. EYT kapsamında 2 milyon kişi emekli oldu emekli olan kişilerin yaş ortalaması da 48 olarak yansıdı. Ortalama 48 yaşında emekli olanlar çalışan emekli sayısının 2 milyonu geçmesine neden oldu.
