"Yüksek zeka" çoğu zaman hayatta başarı ve avantajla özdeşleştiriliyor. "Zeki" kabul edilen bireylerin daha iyi iş imkanlarına sahip olacağı, daha fazla para kazanabileceği ve genelde toplumsal olarak daha yüksek statülerde yer alabileceğine dair yaygın bir inanış var. Ancak psikologlar, zeka seviyesi yüksek olan insanların düşünüldüğü kadar avantajlı olmayabileceğine dikkat çekti.
Psikologlar zeki insanların, ortalama bir kişiye kıyasla günlük hayatta benzersiz zorluklarla karşılaştıklarını düşünüyor. Örneğin yüksek IQ'ya sahip bireylerde "fazla düşünme" çok yaygın, bu da geceleri uyumakta zorlanmalarına veya başka insanlarla yaptıkları önemsiz etkileşimler üzerinde uzun süre düşünmelerine neden olabiliyor.
DailyMail.com sitesi, uzmanlar tarafından açıklanan yüksek zekaya sahip insanların yaşadığı 5 önemli sorunu derledi.
"KÜÇÜK KONUŞMALAR" ZİHİN YORUYOR
Yüksek zekaya sahip bireyler için günlük hayatın kaçınılmaz bir parçası olan "küçük konuşmalar" oldukça yorucu olabiliyor. Psikolinguistik araştırmacısı Martina Cola, bu kişilerin karmaşıklık ve derinlik içeren konuşmaları tercih ettiğini, bu yüzden sıradan ve yüzeysel sohbetlerin onları zihinsel olarak yorduğunu ifade ediyor.
"Küçük konuşmalar, zeki bireylerde zihinsel bir ödül sağlamadığı için sıkıcı hale gelir" diyen Cola, bu nedenle bu kişilerin konuşmayı sürdürmekte zorlanabileceğini belirtiyor.
TRENDLERLE UYUM SAĞLAMAK ZOR OLABİLİR
Moda ve popüler kültür gibi yüzeysel konular, birçok insan için gündelik bir ilgi alanı olabilirken, yüksek zekaya sahip kişiler için genellikle öncelik değil. Psikoterapist Dr. Jennifer Hartstein, yüksek zekalı insanların "küçük veya yüzeysel şeyler için zihinsel enerji harcamadığını" söylüyor.
Dr. Hartstein, moda trendlerini takip etmek gibi bir eylemin herhangi bir zihinsel meydan okumadan yoksun olduğu için yorgunluk hissine neden olabileceğini belirterek, "Çok zeki insanlar uyarılmadıkları zaman sıkılabilir ve bu da yorgunluk hissini tetikler" dedi.
ARKADAŞLIKLARI SÜRDÜRMEK VE FLÖRTLEŞMEK
Olağanüstü zeki insanlar arkadaşlıklarını ya da romantik ilişkilerini sürdürmekte de zorlanabilir. Psikoterapist Jonathan Alpert, çok zeki insanların ilişkilerde zorlandıklarını gördüğünü, çünkü bu kişilerin olayları entelektüelleştirdiğini ve başkalarıyla duygu ve hislere dayalı bağlantılar kurmakta güçlük çektiğini belirtti.
Bireylerin uyum sağlamakta zorlandıkları için kendilerini endişeli hissedip geri çekilebileceğini ifade eden Alpert, "Bu da arkadaşlık kurmayı daha da zorlaştırıyor. Bu aslında iki ucu keskin bir kılıç gibi" ifadelerini kullandı.
Avustralyalı psikoterapist Imi Lo ise yüksek zekalı insanların genellikle daha fazla kişisel alana ve yalnızlığa ihtiyaç duyduklarını, bunun da ilişkilerde çatlaklara yol açabileceğini belirtti. Ayrıca "fiziksel temasa" karşı hassasiyetlerinin de artabileceğini, bunun da güven oluşturmayı veya bir partnerle yakınlaşmayı zorlaştırabileceğini savundu.
DUYGULARI YÖNETMEK ZOR OLABİLİYOR
Yüksek zekalı bireyler genellikle mantık odaklı ve analitik düşünen kişiler olarak biliniyor. Bununla birlikte, HelpGuide Handbook'tan Dr. Dakari Quimby'e göre yüksek zeka her zaman "duygusal yönetimde başarı" anlamına gelmiyor.
Quimby, "Kendi duygularını ve başkalarının duygularını dengelemek, özellikle de mantık odaklı kişiler için zorlayıcı olabilir" dedi. Yüksek IQ'ya sahip kişiler, alanlarındaki başarıları nedeniyle kendilerini bunalmış veya endişeli hissetmelerine yol açabilecek imposter sendromu ile de mücadele edebilir.
İmposter sendromunun tanımı kısaca şöyle yapılabilir: Kişinin yeteneklerinden, başarılarından ve becerilerinden şüphe duyduğu, başkaları tarafından 'sahtekar' olarak nitelendirilme konusunda kalıcı bir korku taşıması durumları kapsayan psikolojik duygu durum bozukluğu.
UYKU SORUNLARI DA ZEKİ İNSANLARDA BAŞ GÖSTERİYOR
Zihinsel olarak sürekli aktif olan yüksek zekalı bireyler, uykuya dalmakta ve kaliteli bir uyku almakta zorlanabiliyor. Journal of Sleep Research'te 2022 yılında yapılan bir çalışmada, uykusuz kalan ya da gece başına normal miktarda dinlenen 182 kişi incelendi.
Daha sonra bu kişilerden matematik becerilerini, hafızalarını ve dikkatlerini test eden bilişsel egzersizleri tamamlamaları istenmiş ve bu sayede akıcı zekâları, yani problem çözme ya da mantıklı düşünme becerileri test edildi. Ekip, yüksek zekaya sahip kişilerin uyku yoksunluğu yaşadıktan sonra bu testlerde daha kötü performans gösterdiğini tespit etti.
Nnormal zekaya sahip olanlar, normal bir gece uykusu alsalar da almasalar da testlerde herhangi bir fark göstermedi. Uzmanlara göre bu, zeki insanların uyku yoksunluğuna daha yatkın olduğunu gösteriyor. Dr. Hartstein, bu grubun "kendilerine iyi bakmadıkları" için uyku sorunu yaşıyor olabileceğini belirtti.
Hartstein, "Aslında nasıl rahatlayacaklarını bilmiyor olabilirler, bu da uyku kalitelerini ve iyi bir uyku çekme becerilerini etkileyebilir" diye konuştu.