Türkiye’deki gelir dağılımındaki bozulma 2023 yılında da devam etti. Sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı işaret eden Gini katsayısı TÜİK tarafından açıklandı. Ortaya çıkan sonuçlara göre orta direk daralırken 2016’dan bu yana en karamsar veriler ortaya çıktı.
GİNİ KATSAYISI HESAPLANDI
Gini katsayısı hanenin ve fertlerin elde ettiği yıllık gelirlerin toplamından, gelir referans döneminde ödenen vergiler ve diğer hane veya kişilere yapılan düzenli transferler düşüldükten sonra bulunan hanehalkı kullanılabilir geliri hesaplanarak bulunuyor.
Daha önceki yıllarda eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert geliri üzerinden hesaplanan Gini katsayısı; yapılan sosyal transferlerin gelir dağılımı üzerindeki etkisini görmek amacıyla tüm sosyal yardımlar hariç ve emekli ve dul-yetim maaşı dahil diğer tüm sosyal transferler hariç tutularak iki farklı yöntemle de hesaplandı.
En son yapılan araştırma sonuçlarına göre Gini katsayısı bir önceki yıla göre 0,005 puan artış ile 0,420 olarak tahmin edildi. Tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0,488, emekli ve dul yetim maaşı dahil diğer tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda ise 0,431 oldu. Böylelikle 2016 yılından başlayan veri setindeki en karamsar tablo görüldü.
ORTA SINIFIN PAYI DARALIYOR
Son olarak açıklanan araştırma sonuçlarına göre en yüksek eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20'lik grubun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 0,7 puan artarak yüzde 48,7'ye çıktı. Buna karşın en düşük gelire sahip yüzde 20'lik grubun aldığı pay ise 0,1 puan artarak yüzde 6,1 oldu.
Böylece en zengin kesim ile en fakir kesim arasındaki makas 2023 yılında da açıldı. Gelir dilimlerinin tam ortasındaki üçüncü yüzde 20'nin aldığı pay da 2023 anket yılında yüzde 14,3 ile yine veri setinin en düşük seviyesine geriledi.
EN YÜKSEK PAY MAAŞ VE ÜCRETLERİN
Toplam gelir içerisinde en yüksek payı, yüzde 48,5 ile bir önceki yıla göre 2,3 puan artan maaş ve ücret geliri aldı. İkinci sırada yüzde 22,1 ile önceki yıla göre 1,1 puan artan müteşebbis geliri yer aldı. Üçüncü sırayı yüzde 17,6 ile önceki yıla göre 2,6 puanlık azalış gösteren sosyal transfer geliri oluşturdu.
Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki payı yüzde 20,5 olurken, emekli ve dul-yetim aylıklarının sosyal transferler içindeki payı ise yüzde 88,4 olarak gerçekleşti
GELİR EŞİTSİZLİĞİNİN EN FAZLA OLDUĞU ŞEHİRLER
P80/P20 oranı Türkiye'de 7,9 iken, bu değerin en düşük olduğu İBBS 2. Düzey bölgesi 4,9 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) olurken bu bölgeyi 5,0 ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) ve 5,1 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgeleri izledi.
P80/P20 oranının en yüksek olduğu İBBS 2. Düzey bölgeleri ise 8,1 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan), 7,8 ile TR51 (Ankara) oldu.